Vajinismus, cinsel ilişki sırsında vajina içerisine penisin geçişine kasılma ile tepki verip, geçişe izin verememe olarak tariflenir. Bu sorunu yaşayan çiftlerde cinsel haz alma safhalarının hiç birinde sorun yaşamazlarken, birleşme sırasında eşine hiç izin vermeyip vajina ve bazen tüm vücudu içeren kasılma meydana gelir.
Vajinismus, sadece birliktelik sırasında penis değil, parmak müdahalesine de izin vermeyen kasılmayı içerir. Yine bu bayanlar jinekolojik muayene, tampon kullanımı, fitil yerleştirme gibi olaylara da tepki vererek izin vermeyeceklerdir. Kısacası vajinaya olacak her müdahale veya geçişte ağrı acı hissedebileceği kaygısı ile kasılma ile tepki verir. Vajinismus altında bazen sadece acı korkusu değil kızlık zarı kanama korku ve kaygılarından gebe kalma kaygısına varan bazen geçmişteki yaşanan olayların yansıması olabilen birçok kaygıyı temelinde barındırabilen rahatsızlıktır.
Vajinismusun görülme sıklığı, ülkemizde kadınların 10 tanesinden birinde rastlanıcak kadar sıktır. Bu rahatsızlıkta en çok çevresel, kültürel faktörler oynadığı rol ve kızlık zarı korkularını içeren toplumsal yanlış öğretilerde göz önüne alındığında bizim ülkemizde görülme sıklığı artmaktadır. Hatta bu oranın dahayüksek olduğu düşünülmektedir. Dünyada görülme sıklığı ile ilgili veriler %5 ile%17 arsında rapor edilmektedir.
Vajinismus gelişme şekli ve tanı konulduğunda alınan öykülerle sınıflandırılmaya çalışılmıştır. Bu sınıflamaya göz atacak olursak vajinismusa yol açan nedenlerle de tablo daha rahat anlaşılacaktır. Birincil (primer) vajinismus dediğimiz zaman hiç ilişkiye girememiş bakire olan hasta grubu kast edilir. İkincil (sekonder) vajinismusta ise daha önce ilişkiye girebilmiş ancak şu anda sorun yaşayan hasta grubunu içerir. Bu hastalara bakılınca öykülerinde cinsel travma, istismar cinsel zor bir muayene veya doğum öyküsü yer alabilir. Başvuran hastalarımız da oranlara bakıldığında birincil grup daha sıktır. Durumsal vajinismus denilen nadir görülen sadece doktor muayenelerinde olan, ilişkide sorun yaşamayan grupta nadiren karşımıza çıkabilir.
Vajinismus tanısı için jinekolojik muayene şarttır. Çünkü bazen problem psikolojik olduğu konusu ve cinsel terapi arayışlarını sürdüren bir hastanın muayenesi sonrası kızlık zarının yapısal nedenle çok kalın ve yüksek kenarlı olması ilişkiye engel oluşturmaktadır. Böyle bir hasta da yönetim ve tedavi değişebilmektedir.